ERCP

ERCP, safra kanalı ve pankreasın röntgen altında, ucunda hassas mikro kamera bulunan, bükülebilir ince uzun bir tüpün ağızdan onikiparmak bağırsağına gönderilmesiyle yapılan bir işlemdir. Pankreas kanalı, karaciğer ve safra kesesinin kanalları küçük bir ağızdan onikiparmak bağırsağına boşalır. Doktorunuz bu ağızdan ufak bir plastik tüpü endoskop yardımıyla içeri gönderir ve kanalların röntgende görünmesi için radyoopak madde enjekte eder. İşlem sırasında radyolojik X ışınlı bir sedyeye hasta yatar, bu şekilde hastaya değişik pozisyonlar verilebilir ve değişik radyolojik görüntüler elde edilebilir. Bu işlem doktorunuzun kan testlerindeki bulguların sebebinin, karaciğer, safra kesesi, safra kanalı veya pankreasın bir hastalığına bağlı olup olmadığını anlamasına yardımcı olur.
 
ERCP ile safra kanallarını tutan taş, kist, kitlesel ve iltihabi hastalıklar, safra kanalından travma, kitle veya cerrahi nedenlerle olan sızıntılar ve kanser hastalıkları tanınabilir. Ayrıca, işlem sırasında kesin tanı için patolojik örnekler alınabilir ve saptanan hastalıklara yönelik bir dizi endoskopik tedavi işlemleri yapılabilir ( kanaların genişletilmesi, kesilmesi, kanallara stent yerleştirilmesi, taşların kırılıp çıkartılması v.b. ). ERCP kontrendikasyonları diğer endoskopik işlemler için olanlarla genelde aynıdır; Hastada yeterli uyum olmaması, akut kalp krizi dönemi, tansiyon düşüklüğü ve şok tablosu (nedeni ne olursa), kontrol edilemeyen hipertansiyon, ciddi solunum sıkıntısı, abondan cerrahi yaklaşım gerektiren kanamalar ve organ delinmesi veya şüphesi. Gebelik tam bir kontrendikasyon oluşturmaz.
 

ERCP işlemi sonucunda işlem öncesi düşünülen girişimlerin tamamını %100 başarı ile yapmak mümkün değildir. Ancak bu işlem başarılı olduğunda hastaya  risk ve komplikasyonların (istenmeyen yan etki) daha fazla olduğu diğer girişimlerin  (açık cerrahi, radyolojik girişimler) yapılmasına gerek kalmayacaktır.

  • Safra kanal ağzının dar,silik ve pliler altında gömük olması
  • Papilla üst kenarında kesilecek kısmının, kısa ve uygunsuz bir divertikül içerisinde yer alması
  • Yaşla sıklığı artan duodenum divertiküllerinin bulunması
  • Safra kanalının dar olması
  • Tümör olgularında tümörün büyük, yerleşiminin uygunsuz, sarılığın uzun süreli olması
  • Akut pankretit nedeniyle ERCP girişimi
  • Oddi sfinkterinde fonksiyon bozukluğu
  • Mide çıkışında ve bulbusta darlıklar( ülsere bağlı -akut pankretit ve bu bölge tümörlerinin basısına bağlı darlıklar)
  • Geçirilmiş mide operasyonu ile normal anatominin değişmesi
  • Batın içi asit bulunması

 

ERCP sonrası yukarıda sayılan yapısal riskleri bulunan hastalarda taş çıkarma, stent yerleştirme gibi daha girişimsel işlemler yapılırsa komplikasyon (istenmeyen yan etki) ve mortalite (bu komplikasyonlar nedeniyle ölüm riski) mevcuttur.

1- İlaç allerjisi: Bazı hastalarda kullanılan kontrast madde ve antibiyotiğe bağlı allerjik reaksiyonlar oluşabilir.

2- Kanama:  Papillaya ulaşmak için sindirim sistemi darlıklarını geçerken oluşabileceği gibi en sık nedeni kesilmesi sonrasında meydana gelir. Genelde çok sık görülmeyen bir komplikasyon olup kan transfüzyonu; çok nadiren ise cerrahi girişim gerekebilir.

3- Akut Pankreatit : İşlem sonrası en sık karşılaşılan bir komplikasyondur. Bazen hayatı tehdit edici tablo yaratabilir.
4- Kolanjit (Safra yolu iltihapları): ERCP sonrasında ağrı,ateş ve sarılıkla ortaya çıkan bir durumdur.

5- Barsak delinmesi: Tedavisi cerrahi girişim olup erken saptanan olgular başarıyla tedavi edilebilmektedirler.

Bu komplikasyonlar (%8-10 sıklığında) ve mortalite  (ölüm riski, yaklaşık % 1-2 sıklığında ) oranı son derece az olsa bile bu nedenlerden dolayı hastaların daha uzun süre hastanede ve yoğun bakım ünitelerinde  yatmaları, gerekiyorsa cerrahi girişim geçirmeleri gerekmektedir.