İshal
Diyare yumuşak ve sulu dışkılama anlamına gelir. Günde 3 veya daha fazla yumuşak dışkılamaya da diyare denir. Diyare ani başlangıçlı ve 4 haftadan kısa süreli ise akut diyare denir. Çoğunlukla akut diyare kendiliğinden birkaç günde geçer. Az sıklıkla daha uzun sürer. 2 günden uzun süren diyarede altta yatan ciddi bir problem olabilir.
Diyarenin sıklığına ve şiddetine, kişinin yaşına, eşlik eden hastalıklara ve kullandığı ilaçlara bağlı olarak çeşitli bulgular olabilir. Kısa sürede vücutta ciddi elektrolit kaybı yaşanabilir.
- Nedenleri
- Bakteriyel enfeksiyonlar: Enfekte su ya da gıdanın tüketilmesi ile olur. Salmonella, Shigella, E. coli ve Campylobacter en sık nedenlerdir.
- Viral enfeksiyonlar: Rotavirüs, Norovirüs, Cytomegalovirus, Herpes simpleks virüs ve viral hepatitler en sık nedenlerdir.
- Parazitler: Giardia, E. histolytica ve Cryptosporidium
- Fonksiyonel bağırsak hastalıkları: IBS gibi
- Bağırsak hastalıkları: Kolitler
- Gıda intoleransı ve allerjileri
- İlaç yan etkileri: Antibiotikler ve kemoterapi ilaçları gibi
- Belirtiler
- Karın ağrısı ve kramp
- Bulantı ve kusma
- Halsizlik ve bitkinlik
- Dehidratasyon: Susama, az idrara çıkma, koyu renkli idrar yapma, ciltte kuruma, halsizlik, sersemlik, baş dönmesi
Akut diyare genellikle sınırlayıcıdır ve birkaç günde kendiliğinden geçer. Fakat bir günde bile sıcak bir mevsimde fazla sayıda dışkılama vücutta ciddi dehidratasyon yapabilir. Dolayısıyla kişi kendini kötü hissettiğinde ve dehidratasyon bulguları olduğunda mutlaka sıvı ve elektrolit alması gerekir. Kişide bulantı ve kusma olabilir; ağız yoluyla beslenemeyebilir. Dolayısıyla bu durumda mutlaka doktora gitmeli ve serum takviyesi yapılmalıdır. 2 günden uzun süreli akut diyarede özellikle karın ağrısı, bitkinlik, ateş, eklem ağrıları, deri döküntüsü gibi bulgular var ise mutlaka doktora gidilmelidir.