Gaz–Şişkinlik

Bağırsaklarımızda gaz bulunur ve normalde sağlıklı bireylerde 6-10 kez/gün gaz çıakrmak olağandır. Bazıları ben o kadar çıkarmıyorum dese de çoğu kez uykuda çıkarılan gaz unutulur. Bazı kişilerde barsaklarda aşırı duyarlılık vardır ve normal gaz miktarlarında bile anlamlı şikayetleri oluşabilir. Kötü kokulu gaz çıkarma ayrı bir problemdir. Günde 2 veya daha fazla oluyorsa, sık tekrarlıyorsa barsaklarda birçok hastalığa ait olabilir ve önemli bir bulgudur.

Gaz ile ilişkili semptomlar arasında geğirti, öğürtü, karında guruldama, şişlik, şişkinlik ve fazla gaz çıkarma sık ifade edilenlerdir. Şişkinlik, karında üst bölgede ya da yaygın baskı, gerginlik ve dolgunluk olarak ifade edilebilir. Şişlik göz ile görülen, karnın öne doğru çıkmasıdır; bir iki beden büyüdüm, davul gibiyim, içimde balon var, pantalon kemer gevşetiyorum gibi ifade edilir. Bazı kişilerde tüm bu rahatsızlıklar azdır fakat hasta sürekli gaz çıkarıyorum diye gelir. Bazen de aşırı kilo şişkinliğe önemli ölçüde katkı sağlar. Obez hastalarda yağ dokusunun mekanik bası etkisi ve hormonal değişiklikler şişkinliğe ve şişliğe katkı sağlayabilir.

Gaz ve şişkinlik durumunda bazı hastalar sürekli geğirmeye çalışır. Bol soda içmek ve hatta bazen parmak atarak öğürtü ile geğirmeye çalışmak görülebilir. Bazen kusma ile bile sonuçlanabilir. Gerçekte geğirti ile yutakta ve yemek borusunda var olan hava alınır ve verilir. Yani aslında çok gaz çıkışı yoktur ama hastalar rahatlama hisseder. Asit ve gazlı içeceklerde gaz artma ve sıkışmasına bağlı kuvvetli geğirti olabilir. Bu da zaten içecekle alınan ve oluşan gazın atılmasıdır. Öğürtü ve geğirti ile diyafragmada zorlama olur; ağrı, mide yemek borusu sfinkterinde gevşeme, fıtıklaşma ve hatta kanama bile oluşabilir.

Genelde gaz ve şişkinlikle yaşamaya hastalar alışkandır. Hatta klinisyenler bu durumu göz ardı edebilir. Hastalar ancak sosyal yaşam alışkanlıklarında, rutin iş temposunda aksamalar başladığında doktora başvururlar. Birçok çalışmada hastaların doktora gitmeden önce değişik ilaçları ve alternatif yöntemleri kullandıkları gösterilmiştir.

Hava yutma midedeki gazın ana nedenidir. Normalde ağız yolu ile az miktarda hava yutulur. Hızlı yemede, çok sıvı tüketiminde, sakız çiğnemede ve sigara içmede daha fazla hava yutulabilir. Midede hava geğirti ve emilimle atılır; az miktarda hava mideden barsağa geçer. Oturma pozisyonunda hava yemek borusuna doğru hareket ederek geğirtiye neden olabilir. Sırt üstü durumunda ise ince barsağa daha fazla geçebilir. Fonksiyonel barsak hastalıklarında (irritabl barsak sendromu, dispepsi gibi) gaz şikayeti çok daha fazla görülebilir.

Gaz Nedenleri

– Fazla hava yutma; sakız çiğneme, şekerler,
çok konuşma, çok sıvı alma, hızlı yeme içme, sigara içme

-Ağız ve diş eti hastalıkları

-Besin intoleransları ( laktoz, fruktoz, gluten gibi)

– Barsak bakteri bozuklukları

– Fonksiyonel barsak hastalıkları (irritabl barsak sendromu, dispepsi gibi)

– Kolitler

– Barsak motilite bozuklukları