Divertikül

Bağırsak duvarında birden fazla katman vardır. En iç tabakada 2 zar tabakası, üzerinde enine ve boyuna 2 kas tabakası ve en dışta da bunları örten zar vardır. Bağırsak duvarında zayıf noktalardan bağırsağın duvar derinliğine doğru cep- boşluklar oluşmasına divertikül hastalığı denir. Her bir boşluğa divertikül denir. Birden fazla olduğunda divertikülozis denir. Bağırsağın herhangi bir bölgesinde olmasına rağmen, en sık kalın bağırsakta görülür. Bağırsakta geriye kaçışında olduğu rektum ve sigmoid kolon bölgesinde en sık rastlanır. Divertikül artan yaşla beraber oluşur. Genelde 50 yaş civarında oluşmaya başlar.

Divertikül muhtemelen yetersiz lif alımına bağlı oluşabilir. Sindirim sisteminde dışkı bağırsak duvarındaki kasların kasılması ile iletilir. Eğer dışkı sert ve küçükse bağırsakta ilerlemesi güçleşir. Bağırsak kasları daha fazla çalışmak zorunda kalabilir. Daha fazla kasın çalıştığı bölgede lümen içi basınç artabilir. Bu basınç bağırsak duvarında divertiküle neden olabilir.
Bir ya da daha fazla divertikülde iltihap ya da enfeksiyon olduğunda buna divertikülit denir. Bir dışkı divertikül boşluğuna girer ve çıkamazsa iltihap oluşabilir. Sıkışmış dışkı etrafında daha fazla bakteri birikerek enfeksiyon gelişebilir. İltihap olmadan divertikül olan kişilerde aralıklı divertikül boşluğuna dışkı girip çıkmasına bağlı bağırsak hareketlerinde değişkenlik ve sol alt kadran ağrısı gözlenebilir. Divertikülit geliştiğinde şunlar gözlenebilir:

TANI

 
Tıbbi sorgulama ve fizik muayene: Hastanın karnı çok dikkatli muayene edilmelidir. Ağrının süresi, sıklığı, şiddeti, yansıması, bağırsak hareketleri ile olan ilişkisi dikkatlice sorgulanmalıdır.
 
Tüm batın USG: Bağırsak duvar kalınlığı ve komplikasyonlar hakkında bilgi verir.
 
Tüm batın tomografi: Divertikülit şüphesinde oral ve rektal yolla kontrast madde verilerek planlanmalıdır.
 
Kolonoskopi: Divertikülit şüphesinde tomografi değerlendirildikten sonra kolonoskopiye karar verilebilir. Kolonoskopi işlemi sırasında hava verildiğinden delinme olabilir. Dolayısıyla tomografide şüphe varsa hastanın tedavisi tamamlanır ve uygun zamanda yapılır.

 

TEDAVİ

Divertikülit bulguları olduğunda hasta detaylı incelemeye alınır. Herhangi bir karın ağrısında ağrı aralıklı uzun süreli devam ediyorsa ağrı kesici almak doğru değildir. Komplikasyon olup olmadığı araştırılır. Komplikasyon yoksa hastanın durumuna göre oral beslenmesine izin verilir ya da verilmez. Antibiotik ve destek tedavi planlanır. Komplikasyon varsa cerrahi planlanır.